antioxidatief

Antioxidief is een term uit het Nederlands die verwijst naar antioxidatieve eigenschappen of tot antioxidatieve stoffen. Het adjectief beschrijft middelen die oxidatieve processen remmen of voorkomen, met name de schade die vrije radicalen en oxidanten kunnen veroorzaken aan lipiden, eiwitten en DNA. In organismen speelt oxidatieve stress een rol bij veroudering en verschillende ziekten; antioxidatieve factoren helpen die schade te beperken.

Werkingsmechanismen omvatten onder meer: het directly doneren van elektronen of hydrogenen aan vrije radicalen, waardoor radicalen worden gestabiliseerd en kettingreacties worden afgebroken; het cheleren van metaalionen die oxidatie kunnen bevorderen; en het ondersteunen van endogene antioxidantenzymen die via biochemische routes oxidatieve schade bestrijden. Oxidatieve remming kan ook plaatsvinden door stabilisatie van celmembranen en bescherming van lipidecomponenten tegen ranciditeit.

Voorbeelden van antioxidatieve stoffen zijn vitaminen zoals vitamine C (ascorbinezuur) en vitamine E (tocoferolen), carotenoïden zoals beta-caroteen, en diverse polyfenolen. Daarnaast worden synthetische antioxidantia zoals BHA en BHT gebruikt in de voedingsindustrie. Antioxidatieve middelen vinden toepassing in voeding, cosmetica en farmacologie: ze verlengen de houdbaarheid van producten, beschermen huid- en lipidenoppervlakken tegen oxidatieve schade en dragen bij aan de werking van sommige geneesmiddelen.

In regulering en nomenclatuur verwijst antioxidief naar de eigenschap of het karakter van een stof; het woord wordt vaak gebruikt als adjectief om de antioxidatieve aard van stoffen of producten aan te geven. In de EU en andere regio’s worden sommige antioxidantia toegelaten als additieven onder strikte veiligheidseisen.