afbuigen

Afbuigen is een Nederlands werkwoord met als basisbetekenis: van een rechte lijn afwijken of van richting veranderen. Het woord wordt zowel letterlijk gebruikt, bijvoorbeeld bij bewegingen van voertuigen en golven, als figuurlijk, bijvoorbeeld als een plan wijzigt of iemand op een ander pad terechtkomt. De zelfstandig naamwoordvorm afbuiging verwijst naar de handeling of het resultaat daarvan, en in technische contexten kan ook gesproken worden van deflectie.

In de natuurkunde en optica betekent afbuigen het veranderen van de richting van een golf of deeltjesbeam bij een overgang tussen media of door een veld. Voorbeelden zijn een lichtstraal die buigt bij overgang van lucht naar een ander medium, of de afbuiging van een deeltje in een krachtveld. De afbuigingshoek geeft aan hoeveel de richting verschuift.

In de bouwkunde en werktuigbouwkunde is afbuiging een technische term voor de doorbuiging van een constructie onder belasting. Bijvoorbeeld de verticale verplaatsing van een balk als gevolg van een last. De omvang van de afbuiging bepaalt mede of een constructie veilig en functioneel is, en wordt vaak berekend volgens normen en buigingstheorieën.

In verkeer en navigatie wordt afbuigen gebruikt om een koers af te wijken of een bocht te nemen, bijvoorbeeld een auto die afbuigt naar links om een afslag te nemen. Het kan ook verwijzen naar koerswijzigingen als reactie op obstakels of verkeerssituaties.