accenttekentje

Accenttekentje is een verzamelnaam voor een diacriet of accentteken dat boven, onder of naast een letter geplaatst wordt om uitspraak, klemtoon of betekenis te wijzigen. Het komt voor bij talen die het Latijnse alfabet gebruiken en dient vaak om klankverschillen of onderscheidende betekenissen duidelijk te maken.

Veel voorkomende accenttekentjes zijn onder meer het acute accent (é), het grave accent (è), het circumflex (ê), en het tilde (ñ). Daarnaast zijn er het umlaut of diaeresis (ö, ï), de cedilla (ç), het ring-teken (å), de caron (č), een breve (ă) en het macron (ā). Elk teken heeft specifieke phonetische of syntactische functies die per taal kunnen variëren.

In talen hebben accenttekens diverse rollen: aangeven welke klinker lang of kort wordt uitgesproken, tonen of intonatie markeren, bepaalde klankverhoudingen duidelijk maken of onderscheid maken tussen homographs. In het Nederlands komen accenttekentjes vooral voor bij leenwoorden, namen en technologische termen. Ze kunnen de juiste uitspraak garanderen en vermijden dat woorden door spellingsverwarring verkeerd geïnterpreteerd worden.

Technisch gezien bestaan diacritische tekens in tekst uit precomposed tekens of combinaties met meerdere tekens in Unicode. Op computer- en mobiele toetsenborden worden ze vaak verkregen via speciale toetsen, compose-functies of numerieke ingeven (Unicode/Alt-codes). In HTML en andere markup-systemen worden ze doorgaans via entiteiten of directe karakters ingevoerd.

Historisch gezien ontstonden diacrieten in het middeleeuwse schrift om uitspraakinformatie of etymologie te noteren, en ze zijn sindsdien een standaard onderdeel van veel orthografieën gebleven. Zie ook diacritisch teken en accent.