Verwijding

Verwijding is het proces waarbij de diameter of omvang van een structuur toeneemt. Het kan fysiologisch of pathologisch plaatsvinden en komt voor in verschillende vakgebieden, waaronder de geneeskunde, biologie en techniek. Het woord is afgeleid van het werkwoord verwijden en wordt vaak gebruikt als synoniem voor dilatatie of uitzetting.

In de geneeskunde wordt verwijding vaak gebruikt voor dilatatie van lichaamsonderdelen of bloedvaten. Een bekend voorbeeld is verwijding van de pupil (mydriasis), meestal door weinig licht of bepaalde geneesmiddelen. Dit wordt aangestuurd door het sympathische zenuwstelsel en vergroot de pupildiameter. Een ander belangrijk voorbeeld is baarmoederhalsverwijding tijdens de bevalling, oftewel cervixdilatatie. De mate wordt in centimeters uitgedrukt en loopt doorgaans van 0 cm (onverwijde cervix) tot ongeveer 10 cm (volledige ontsluiting).

Vasodilatatie is verwijding van bloedvaten door ontspanning van het gladde spierweefsel, waardoor de bloedstroom toeneemt. Mediatoren zoals stikstofoxide (NO) en prostaglandinen spelen hierbij een rol. Dit proces vindt plaats bij warmte, inspanning en ontstekingsreacties, en kan ook farmacologisch worden opgewekt met vasodilatoren. Het kan echter ook pathologisch zijn, bijvoorbeeld bij septische shock of hypertensie.

Pathologische verwijding kan voorkomen in organen of vaten en kan leiden tot complicaties zoals aneurysma’s wanneer vaten uitzetten onder structurele belasting. Synoniemen en verwante termen zijn dilatatie en uitzetting.