Vervormingen

Vervormingen zijn veranderingen in de vorm, grootte of structuur van een object als reactie op externe invloeden zoals krachten, spanning, temperatuur of chemische veranderingen. Ze kunnen tijdelijk zijn (elastische vervorming) en daarna terugkeren naar de oorspronkelijke vorm, of blijvend (plastische vervorming) na overschrijding van het elastisch limiet. Het begrip geldt voor vaste stoffen, vloeistoffen en biologische weefsels onder verschillende omstandigheden.

In de materiaalkunde beschrijft vervorming de reactie van een materiaal op spanning. De relatie tussen spanning en rek wordt vaak weergegeven met een spanning-rek-diagram. Belangrijke parameters zijn Young's modulus (elasticiteit) en de yield strength. Elastische vervorming is omkeerbaar; plastische vervorming is permanent. Sommige materialen vertonen tijdafhankelijk gedrag (visco-elasticiteit).

Oorzaken van vervorming zijn onder andere mechanische belasting (buigen, rekken, torsie), temperatuurveranderingen (thermische uitzetting of krimp), faseveranderingen, straling en productieprocessen zoals walsen en vormen die de microstructuur wijzigen.

Vervorming wordt gemeten met instrumenten zoals rekmeters en extensometers. Bij complexe gevallen worden numerieke methoden gebruikt, bijvoorbeeld eindige-elementenmodellering, om vervormingen te berekenen en ontwerpen te optimaliseren. In de bouw en engineering is beheersing van vervorming cruciaal voor veiligheid en prestatie.

Veel voorkomende praktijksituaties zijn het buigen en rekken van metalen tijdens fabricage, het vervormen van kunststoffen bij verwerking, en geotechnische vervormingen van gesteente onder belasting. In medische context kan men spreken van misvormingen of deformities bij botten of weefsels als gevolg van ziekte of letsel.