Vertragingstijden

Vertragingstijden is een term uit het openbaar vervoer die verwijst naar de hoeveelheid tijd waarmee een dienst later aankomt of vertrekt dan de geplande dienstregeling. Het begrip wordt veel gebruikt voor treinen, maar ook voor trams, bussen en andere vervoerswijzen. Vertraagde tijden geven aan hoe betrouwbaar een dienstregeling is en worden gebruikt bij reizigerinformatie, analyse van punctualiteit en performance-indicatoren.

Vertragingstijden worden meestal uitgedrukt in minuten en kunnen per rit, per station of per eindpunt worden gerapporteerd. De exacte meetmethode kan per vervoerder verschillen, maar doorgaans wordt het verschil berekend tussen de werkelijke aankomst- of vertrektijd en de geplande tijd. Bij kleine afwijkingen wordt soms gesproken van on tijd; bij grotere afwijkingen geldt de dienst als vertraagd. Veel systemen tonen live vertragingstijden in apps en op digitale borden, en historische vertragingen worden vastgelegd voor rapportages en onderzoek.

Data over vertragingstijden komen uit live meldingen van vervoerders, stationstappen en openbaar beschikbare open-dataportalen. In Nederland publiceren operators zoals NS en ProRail vertragingstijden via apps, websites en schermen in stations; open data maken periodieke statistieken beschikbaar voor evaluatie en transparantie.

Oorzaken van vertragingen zijn divers: weersomstandigheden, technische storingen, incidenten op of nabij het spoor, signaalproblemen, congestie en uitloop van eerder vertrokken treinen. Verstoringen kunnen elkaar versterken, waardoor knock-on delays ontstaan.

Het gebruik van vertragingstijden helpt reizigers bij planning en het beoordelen van aansluiting en compensatieregelingen. Voor operators vormen ze een cruciale input voor operations, capaciteitsplanning en lange termijn infrastructuurverbeteringen.