Versnellingsbakken

Versnellingsbakken zijn mechanische systemen die het koppel en het toerental van een motor regelen en overdragen aan de aandrijving van een voertuig of machine. Door meerdere versnellingen kan het motorvermogen bij verschillende snelheden effectief worden benut en kan het brandstofverbruik worden geoptimaliseerd en de acceleratie worden afgestemd op de situatie.

Er bestaan verschillende typen. Handgeschakelde versnellingsbakken (MT) gebruiken een koppelingsplaat en een reeks geremde tandwielen met synchronisaties om soepel te schakelen. Automatische versnellingsbakken (AT) schakelen zelf via hydrauliek en een koppelomvormer of elektrische besturing. Verder zijn er continu variabele transmissies (CVT) die een oneindig aantal verhoudingen mogelijk maken, en dubbele koppelingstransmissies (DSG/PDK) die twee koppelingen gebruiken voor snellere, vrijwel ononderbroken schakeling.

De werking verschilt per type. In een handbak zorgt de koppeling voor verbinding tussen motor en versnellingsbak en schakelen de synchronisatoren de tandwielen. Een automatische bak gebruikt een hydraulisch systeem en vaak een koppelomvormer om koppel en toerental te koppelen; een CVT past de verhouding aan door een variabel pulley-systeem en een dunne riem; bij een dubbele-koppelingbak zorgen twee onafhankelijke koppelingen voor zeer snelle schakelingen zonder onderbreking.

Belangrijke componenten omvatten koppelingssystemen (koppeling of koppelomvormer), synchronisatoren, tandwielen, input- en outputassen, hydrauliek en elektronische besturingsunits. Het onderhoud omvat tijdig verversen van olie (ATF of transmissieolie), controleren op lekken en slijtage aan koppelingen en tandwielen.

Versnellingsbakken spelen een centrale rol in de prestaties en efficiëntie van voertuigen. Met voortdurende technologische ontwikkelingen blijven automatische varianten, dubbele koppelingen en CVT’s populair vanwege gemak, brandstofverbruik en rijervaring. Ze vindt toepassing in personenauto's, vrachtwagens en motorfietsen.