koppelingstransmissies

Koppelingstransmissies zijn transmissiesystemen waarbij het motorvermogen naar de aandrijving wordt doorgegeven of onderbroken via één of meer koppelingen. Het doel is om de verbinding tussen motor en versnellingsbak te kunnen maken en verbreken zonder de motor af te zetten, zodat schakelen mogelijk wordt en het voertuig soepel kan blijven rijden. In handgeschakelde systemen gebeurt dit door een koppelingsplaat die door een drukplaat en veren tegen het vliegwiel wordt gedrukt; het bedieningspedaal of de hendel ontkoppelt de koppeling, waarna de bestuurder een andere versnelling kan inschakelen en daarna de koppeling laat aangrijpen.

Typen koppelingstransmissies variëren van handgeschakelde systemen tot automatische en semi-automatische varianten. Bij handgeschakelde koppelingstransmissies zorgen synchroniseerders en koppelingen voor een soepele versnellingenwissel, terwijl de bestuurder de koppeling handmatig bedient. Automatische en semi-automatische systemen bedienen de koppeling via hydrauliek, elektrische actuatoren of mechatronica, waardoor schakelen zonder menselijke ingreep kan plaatsvinden. Een belangrijke categorie is de dual-clutch transmissie, waarin twee koppelingen en twee ingangsassen gelijktijdig werken om snelle, schokvrije schakelingen mogelijk te maken.

Koppelingen kunnen droog of nat worden toegepast. Droge koppelingen zijn licht en reactief maar leveren meer slijtage onder zware belasting, terwijl natte koppelingen in olie zijn ondergedompeld voor betere smering en koeling, wat vooral bij hoge belastingen voordelig is.

Voordelen van koppelingstransmissies omvatten controle over aandrijving en vaak snellere of vloeiendere schakelingen; nadelen zijn onderhoudsbehoefte, slijtage en soms hoger gewicht en complexiteit. Ze komen voor in personenauto’s, bedrijfswagens en industriële machines waar controle over koppel en snelheid cruciaal is.