Verkleinwoorden

Verkleinwoorden zijn een vorm van woordvorming in het Nederlands waardoor een zelfstandig naamwoord op een speelse, affectieve of minder formele manier kleiner of vriendelijker klinkt. De meeste verkleinwoorden eindigen op -je, -tje, -pje, -etje of -kje, en komen voor bij veel soorten woorden.

De keuze van het achtervoegsel hangt af van de klank aan het einde van de stam en van conventies in het taalgebruik. Voorbeelden: huis -> huisje, boom -> boompje, kind -> kindje, vriend -> vriendje, auto -> autootje, beer -> beertje. Soms wijzigt de stam bij de toevoeging om de klank te behouden of leesbaarheid te verbeteren, zoals man -> mannetje of auto -> autootje.

Verkleinwoorden dragen verschillende nuance: behalve grootte ligt de nadruk vaak op genegenheid, zachtheid of speelsheid. Ze duiden affiniteit of intieme omgang aan en kunnen in sommige contexten ook kleinering of ironie aangeven, afhankelijk van intonatie en situatie. In informeel spraakgebruik komen ze veel voor in zowel Nederland als Vlaanderen; in formeel schrijven zijn ze doorgaans minder gebruikelijk.

Sommige woorden kunnen met meer dan één verkleinwoord voorkomen en de keuze kan regionaal of historisch bepaald zijn. Het Nederlandse verkleinwoordensysteem is een productieve en kenmerkende vorm van morfologie die bij veel woorden toepasbaar blijft.