Veredelingsprocessen

Veredelingsprocessen zijn technieken in de tuinbouw en fruitteelt die gericht zijn op het vegetatief vermeerderen en verbeteren van planten. Bij veredeling wordt een scion met gewenste eigenschappen verbonden met een onderstok, zodat de resulterende plant kenmerken van beide delen combineert. De onderstok bepaalt wortelsysteem, groeikracht en weerstand tegen ziekten, terwijl het scion de gewenste fruit- of bloemkenmerken levert.

De belangrijkste methoden zijn grafting (veredelen door een gleuf of snede in de onderstok en een snijvlak van de scion samen te brengen) en budding (het overnemen van een knop of oog die op de onderstok wordt geplaatst). Bij grafting wordt meestal een gehele tak of sectie van de scion gebruikt, terwijl bij budding een enkel oog of knop wordt toegepast. Er bestaan verschillende varianten, zoals chip budding, afhankelijk van soort en teeltomstandigheden.

Processtappen omvatten de selectie van geschikt materiaal, voorbereiding van zowel scion als onderstok, uitvoering van de verbinding, en fixatie met plakband of veredelingswas. Daarna volgt een genezings- en groeiperiode waarin de verbinding ontstaat en versterkt. Na genezing worden overtollige bindingen verwijderd, het veredelingsmateriaal voorzien van labels en controle op compatibiliteit en gezondheid.

Toepassingsgebieden zijn onder meer commerciële fruitboomkwekerijen en sierplantenkwekerijen, evenals landschapsplanning. Typische gewassen zijn appel, peer en kers, maar ook rozen en andere ornamentals worden veredeld. Voordelen van veredelingsprocessen zijn onder meer snelle clonale vernieuwing en behoud van specifieke erfelijke eigenschappen; nadelen zijn onder meer kans op mislukking van de verbinding, incompatibiliteit en de benodigde vakkennis en arbeid.

Kwaliteitsbeheer richt zich op virusvrije plantenmaterialen, traceerbaarheid en naleving van regelgeving en certificering voor veredelde planten.