wortelsysteem

Wortelsysteem is het geheel van wortels van een plant, onder de bodem en soms bovengronds, dat water, mineralen en soms koolhydraten uit de bodem opneemt en de plant verankert. Het systeem speelt een centrale rol bij de opbouw van plantenstructuur, de voeding en de interactie met de bodem en microbiële gemeenschappen.

Structuur en variatie: Wortelsystemen komen in verschillende vormen voor. Bij veel planten ontwikkelt zich een hoofdtakwortel met zijwortels, een tapwortelsysteem. Andere planten, meestal veel grassen en monocoten, hebben een fibroos wortelsysteem met veel dunne wortels zonder dominante hoofdtak. De wortels groeien uit wortelpuntjes en beschermen zichzelf met een wortelkap aan de tip.

Wortelzones en functies: De wortel bestaat uit verschillende zones. De wortelkap (apex) beschermt het groeiende weefsel; daarachter liggen het meristem, de elongatiezone en de differentiatiezone. Wortelharen vergroten het contactoppervlak met de bodem en verbeteren de opname van water en mineralen. In de rhizosfeer leveren wortels exudaten af en vormen ze samenwerking met micro-organismen, zoals mycorrhizae en, bij veel vlinderplanten, nodule-vormende bacteriën.

Speciale wortels en aanpassingen: Sommige planten ontwikkelen speciale wortels, zoals propwortels voor extra steun of luchtwortels en pneumatoforen bij mangroves voor zuurstoftransport. Ook kunnen wortels opslagplaatsen vormen voor reserves, zoals in zoete wortels en aardwortels.

Toepassing en belang: De diepte en verspreiding van het wortelsysteem worden beïnvloed door soort, bodemstructuur, vocht en bemesting. Een goed ontwikkeld wortelsysteem verhoogt droogte- en voedingsstoftolerantie en speelt een cruciale rol bij bodemgezondheid en gewasopbrengst. Gezond beheer van de bodem ondersteunt een robuust wortelsysteem.