UCITSrichtlijn

De UCITS-richtlijn, voluit de Undertakings for the Collective Investment in Transferable Securities-richtlijn, is een Europees achtergrondsregelwerk dat het toezicht op collectieve beleggingsinstellingen harmoniseert. Het doel is om het opzetten en verkopen van UCITS-fondsen binnen de Europese Unie mogelijk te maken via een eenduidig vergunningstraject, terwijl beleggers binnen de Unie een hoog niveau van bescherming genieten. Een UCITS-fonds is doorgaans een open-end beleggingsmaatschappij of unit trust die belegt in verhandelbare waarden en andere liquide activa.

De richtlijn heeft door de jaren heen meerdere hervormingen ondergaan, onder meer met UCITS IV (Directive 2009/65/EC) en UCITS V (Directive 2014/91/EU). Het regime regelt onder meer de autorisatie van het fonds en de beheermaatschappij, de aanwijzing van een depositaris en het marketingpaspoort waarmee het fonds in andere EU-lidstaten verkocht kan worden na toewijzing in de thuisstaat. Daarnaast stelt het eisen aan risicobeheer, waardering, liquiditeit en transparantie ten opzichte van beleggers.

Belangrijke kenmerken zijn onder meer toezicht door de thuisstaatautoriteit, een geautoriseerde beheermaatschappij, een depositaris die verantwoordelijk is voor het bewaren van activa, diversificatie- en leverage-beperkingen, en continue rapportage- en informatieverplichtingen. Het regime faciliteert ook de cross‑border distributie van fondsen en beoogt zo beleggersbescherming en transparantie te verbeteren.

Concreet heeft UCITS zich ontwikkeld tot een van de meest gebruikte kaderen voor retailfondsen in de EU. Het systeem werkt naast AIFMD voor niet-UCITS-fondsen en wordt periodiek aangepast om governance en toezichtsconvergentie te verbeteren. Sinds het VK uit de EU is gestapt, hebben marketing- en toezichtsverhoudingen in de praktijk aanvullende nationale regelingen gekregen.