Tweecomponententarief

Tweecomponententarief, letterlijk een tweecomponententarief, is een tariefstructuur waarbij de kosten in twee onderdelen worden opgesplitst: een vast bedrag per periode en een variabel bedrag dat afhankelijk is van verbruik. Deze benadering wordt toegepast in verschillende sectoren zoals energie (elektriciteit en gas), water en telecommunicatie. Het doel is om zowel de basisverbruikerskosten als de kosten proportional aan gebruik af te dekken.

De twee componenten bestaan doorgaans uit een vaste component, ook wel abonnementskosten of vastrecht genoemd, die onafhankelijk van het daadwerkelijke verbruik blijft. De variabele component is afhankelijk van het verbruik, bijvoorbeeld kilowattuur (kWh) bij elektriciteit, kubieke meter (m3) bij water of eenheden van verbruik bij telecomdiensten. In een puur tweecomponententarief ontbreekt vaak een aparte vraag- of piekcomponent, hoewel sommige varianten ook een eenvoudige vorm van bezettings- of capaciteitskosten kunnen bevatten.

Toepassingen komen veel voor in nutsbedrijven: elektra en gas kennen meestal een vast bedrag per maand plus een tarief per kWh of per m3. Bij telecom kan een maandelijks abonnement worden gecombineerd met kosten per minuut, per bericht of per databundel. Bij water kunnen eveneens een vastrecht en variabele waterkosten zijn opgenomen.

Voordelen zijn onder meer voorspelbare rekeningen en baten voor netbeheerders, terwijl nadelen bestaan uit minder prikkel om zuinig te verbruiken bij hogere vaste kosten en mogelijk regressieve effecten voor laagverbruikers. Regulering en sociale tariefregelingen kunnen helpen om deze nadelen te mitigeren.