Toelicht

Toelicht is geen op zichzelf staand lemma in het Nederlands. Het verschijnt soms als korte verwijzing naar het verwante werkwoord toelichten of naar de afgeleide toelichting. De standaard infinitief is toelichten, en de normale zelfstandig naamwoordelijke vorm is toelichting. In tastbare tekst is de combinatie twee woorden vaak gebruikelijk: men licht iets toe.

Het werkwoord toelichten betekent 'uitleg geven', 'verhelderen' of 'verantwoorden' van feiten, argumenten of besluiten. Het wordt veel gebruikt in formele, academische en beleidsmatige contexten, maar ook in onderwijs en journalistiek. Voorbeelden: een docent licht een theorie toe; een verslag licht toe hoe de cijfers zijn berekend; een beleidsvoorstel licht toe waarom een maatregel nodig is.

Het zelfstandig naamwoord toelichting verwijst naar een toelichtend stuk, notitie of commentaar dat aan een document is toegevoegd. Het komt veel voor in rapporten, wetenschappelijke artikelen en beleidsdocumenten, bijvoorbeeld: "Zie de toelichting bij hoofdstuk 3" of "De toelichting verduidelijkt de cijfers." Een toelichting kan feitelijke achtergronden, criteria of beperkingen beschrijven.

Conjugatie en enkele vormen (voorbeeld): infinitief toelichten; tegenwoordige tijd ik licht toe, jij/u licht toe, hij/zij/het licht toe; verleden tijd ik lichtte toe, wij lichtten toe; voltooide tijd hebben toegelicht; voltooid deelwoord toegelicht. Imperatief: Licht toe! Synoniemen zijn verklaren en verduidelijken; onderscheiden van uitleg (een uitleg is vaak zelfstandig, terwijl toelichten nadrukkelijk een verantwoording of onderbouwing toevoegt). See also: toelichting, uitleg, verklaring.