Termijninstrumenten

Termijninstrumenten, ook wel afgeleide instrumenten genoemd, zijn financiële contracten waarvan de waarde afgeleid is van een onderliggend actief, zoals aandelen, een aandelenindex, grondstoffen, valuta of rentetarieven. Ze worden gebruikt voor hedging, prijsontdekking en speculatie, en kunnen met leverage worden verhandeld.

De belangrijkste categorieën zijn futures, forwards, opties en swaps. Futures zijn gestandaardiseerde contracten die op een beurs verhandeld worden en op een vastgesteld moment leveren of cash afrekenen. Forwards zijn maatwerkcontracten die OTC worden afgesloten en doorgaans geen standaard leveringsspecificaties hebben. Opties geven recht om wel of niet een onderliggend actief te kopen (call) of te verkopen (put) tegen een afgesproken prijs. Swaps bestaan uit het ruilen van kasstromen, bijvoorbeeld rente- of valutastromen, over een afgesproken periode.

Kenmerken van termijninstrumenten zijn onder meer marginvereisten, leverage en verschillende vormen van settlement (cash of levering). De handel kan plaatsvinden op gereguleerde beurzen (bijv. aandelenindexfutures) of OTC-markten (voor forwards en sommige swaps). Het onderliggende actief bepaalt mede het risico en de volatiliteit van het instrument.

Voordelen zijn risicoafdekking en toegang tot prijsontdekking en arbitrage. Nadelen zijn onder meer hefboomrisico, complexiteit, liquiditeitsrisico en tegenpartijrisico bij OTC-transacties. Termijninstrumenten worden gereguleerd door nationale en Europese toezichthouders om transparantie, clearing en bewaking van risico’s te waarborgen.