Tandplak

Tandplak is een biofilm die zich vormt op de tanden en andere mondoppervlakken. Het is een zachte, kleverige film van bacteriën en hun extracellulaire matrix die zich hecht aan het glazuur en aan de tandvleesrand. Tandplak ontstaat meestal binnen enkele uren na poetsen en kan zonder detectie groeien.

Vorming en samenstelling: De vroege plak bestaat uit levende en geëvolueerde kolonies, waaronder Streptococcus mutans en Actinomyces. Naarmate de plak ouder wordt, voegen anaërobe bacteriën zich toe in diepere lagen. De adhesie wordt vergemakkelijkt door glucanen die uit glucose afkomstig van suikers door glucosyltransferasen worden gevormd, waardoor de plak beter aan het oppervlak hecht.

Gezondheidsimpact: Onbehandelde plak kan zuur produceren bij de afbraak van suikers, wat leidt tot demineralisatie van glazuur en cariës. Langdurige aanwezigheid van plak kan ontstekingen van het tandvlees veroorzaken (gingivitis) en bij sommige mensen bijdragen aan parodontitis. Daarnaast kan plak mineraliseren tot tandsteen (calculus).

Detectie en waarneming: Plaque kan zichtbaar zijn als een dunne film of verkleuring op tanden. Het gebruik van plakdisclosing-tabletten kan helpen bij het identificeren van plekken waar plak achterblijft en extra aandacht vereist is.

Preventie en behandeling: Regelmatig en grondig tandenpoetsen met fluoride tandpasta, twee keer per dag, en dagelijks flossen of interdentaal borstels verbeteren de verwijdering. Regelmatige professionele reiniging door de mondzorgverlener is aanbevolen. Beperk suikerhoudende voeding en overweeg kortdurend gebruik van antibacteriële mondspoelingen onder begeleiding van een tandarts.