Systeemmonitoring

Systeemmonitoring is het proces van het observeren en meten van de prestaties, beschikbaarheid en betrouwbaarheid van computersystemen en netwerken. Het doel is afwijkingen vroegtijdig te detecteren, incidenten te voorkomen en weloverwogen beslissingen mogelijk te maken. Het omvat hardware, besturingssystemen, applicaties, virtuele omgevingen en netwerken.

Belangrijke onderdelen zijn metrieken zoals CPU-, geheugen- en schijfruimtegebruik, respons- en doorlooptijden, foutpercentages, en events en logs. Gegevens worden verzameld op systemen via monitoringagenten of via netwerkverkeer, opgeslagen, geaggregeerd en gevisualiseerd in dashboards. Monitoring kan meerdere lagen bestrijken: infrastructuurmonitoring, applicatiemonitoring (APM), logbeheer en beveiligingsmonitoring.

Processen en technologieën omvatten polling, push-notificaties en eventgedreven updates. Data wordt geanalyseerd en gepresenteerd via dashboards en meldingen. Veelgebruikte hulpmiddelen zijn open-source en commercieel, waaronder systemen voor metriken (zoals Prometheus), visualisatie (Grafana) en logbeheer (ELK/EFK-stack); daarnaast zijn er specialisaties voor APM en netwerkmonitoring.

Procedureel gezien omvat het plannen van monitoringdoelen en KPI’s (uptime, responsetijd, foutpercentages), het instellen van drempels en meldingen zonder alert-moeheid, het ontwerpen van duidelijke dashboards en runbooks, en regelmatige tests voor capaciteit en continuïteit. Het is belangrijk om dataretentie en privacyaspecten te waarborgen en om beveiligde toegang en incidentrespons te organiseren.

Uitdagingen zijn onder meer hoge datavolumes, valse meldingen, heterogene systemen, integratieproblemen en zorgen rondom privacy en beveiliging van monitoringsystemen.