Stemmingsreactiviteit

Stemmingsreactiviteit is een term uit de psychiatrie en psychologie die verwijst naar de mate waarin iemands stemming verandert als reactie op positieve of negatieve prikkels of gebeurtenissen. Bij mensen met hoge stemplingsreactiviteit kan een sombere stemming aanzienlijk verbeteren na aangename gebeurtenissen, sociale bevestiging of plezier, terwijl bij lage reactiviteit de stemming nauwelijks verandert ondanks positieve signalen.

In diagnostisch opzicht speelt stemmingsreactiviteit een belangrijke rol bij depressieve stoornissen. Het wordt vaak genoemd als kenmerk van atypische depressie, waarbij de stemming kan corrigeren of verbeteren door positieve gebeurtenissen. Dit onderscheidt atypische depressie van melancholische en andere vormen van depressie, waar de stemming minder reageert op positieve prikkels. De mate van stemmingsreactiviteit kan daarom de diagnostische beoordeling en de behandelkeuze beïnvloeden.

Beoordeling gebeurt meestal via klinisch interview en observatie, vaak met behulp van gestructureerde diagnostische interviews. Er bestaan geen eenvoudige, objectieve maatstaven voor stemmingsreactiviteit; de beoordeling is deels subjectief en kan variëren tussen clinici en in verschillende culturen. Naast diagnostische implicaties kan de aanwezigheid van stemmingsreactiviteit prognostische en behandelingsgerelateerde informatie opleveren, aangezien atypische depressie in sommige behandelvormen anders kan reageren dan andere depressieve subtypes.

Beperkingen van het concept omvatten variatie tussen individuen, contextuele factoren en de invloed van comorbide aandoeningen op de waargenomen reactiviteit. Desalniettemin blijft stemmingsreactiviteit een nuttig fenomeen voor het begrijpen van emotionele labiliteit en subtypes binnen depressieve stoornissen.