Schoksgewijs

Schoksgewijs is een Nederlands bijwoord en adjectief dat een proces of wijziging beschrijft die in abrupte, discrete stappen plaatsvindt, vaak als gevolg van plotselinge schokken of externe gebeurtenissen. Het benadrukt spronggewijze veranderingen in plaats van een geleidelijke evolutie.

Etymologie en vorm: Schoksgewijs is afgeleid van schok, met het achtervoegsel -s en het bijvoeglijke -gewijs dat aanduidt "op de wijze van". De standaardvorm is schoksgewijs; verwante vormen zijn schoksgewijze (adj.) en schoksgewijs komen voor in zowel wetenschappelijke als technologische contexten.

Gebruik en betekenis: Het woord wordt vooral aangetroffen in wetenschappelijke, economische en technische teksten waarin data of systemen reageren op discrete schokken. Het kan zowel verwijzen naar gebeurtenissen die plotseling optreden als naar reacties die bestaan uit opeenvolgende, korte stappen. Schoksgewijs staat tegenover termen zoals stapgewijs of geleidelijk; de eerste beschrijft duidelijke sprongen, de tweede een continue of langzaam voortschrijdende verandering.

Voorbeelden: De aandelenkoersen reageerden schoksgewijs op het bericht van de beleidswijziging. In het model werd de parameterverandering schoksgewijs doorgevoerd, met korte perioden van stabilisatie ertussen. Dergelijke beschrijvingen komen vaak voor in analyses van economische schokken of technologische doorbraken.

Zie ook: stapgewijs, sprongsgewijs, geleidelijk, schoktheorie.