Schildpaddensoorten

Schildpaddensoorten, onder de orde Testudines, vormen reptielen met een kenmerkende gepantserde schelp die het rug- en buikvlak beschermt. De schelp bestaat uit een dorsale carapax en een ventrale plastron. Schildpadden variëren sterk in formaat, leefgebied en levensduur; sommige soorten brengen hun hele leven op het land door, andere leven grotendeels in het water of in de oceaan en migreren lange afstanden.

Taxonomisch gezien onderscheiden wetenschappers twee hoofduo's: Pleurodira (zijnekhals) en Cryptodira (verborgen nek). Binnen de orde komen vele families voor, waaronder Testudinidae (landtortoes), Emydidae en Geoemydidae (zoetwater- en moerasschildpadden), Trionychidae (softshell), Kinosternidae en de zeeschildpadden Cheloniidae en Dermochelyidae. In totaal worden honderden tot ruim driehonderd soorten erkend, afhankelijk van classificatie. Schildpadden leven in uiteenlopende habitats, van woestijn- en bosgebieden tot rivieren, moerassen en de oceaan.

Voortplanting gebeurt ovipaar: vrouwtjes leggen eieren in zand of los materiaal en verlaten het nest nadat ze begonnen. De temperatuur tijdens incubatie beïnvloedt vaak het geslacht bij veel soorten, een verschijnsel dat temperatuurafhankelijke geslachtsbepaling wordt genoemd. Juveniele en volwassen schildpadden kunnen lange afstanden afleggen en tonen vaak migratiepatronen.

Bedreigingen voor schildpadden zijn onder meer verlies van habitat, vervuiling, illegale handel, jacht en bijvangst in visnetten. Klimaatverandering beïnvloedt nesttemperaturen en leefgebieden. Veel soorten staan op de IUCN Rode Lijst als bedreigd of kwetsbaar; diverse conservatieprogramma's richten zich op bescherming van nesten, rehabilitatie en duurzame visserijpraktijken.

Voorbeelden van opvallende soorten zijn de leerachtige zeeschildpad Dermochelys coriacea en de grote landtortoes van de Galápagos (Chelonoidis-soorten).