Schaaldieren

Schaaldieren, ook wel Crustacea genoemd, vormen een grote groep geleedpotigen die vrijwel uitsluitend in water voorkomen. Ze kenmerken zich door een hard exoskelet van chitine, vaak verstevigd met calciumcarbonaat, en een segmentair lichaam met gepaarde poten. Het exoskelet wordt vernieuwd door vervelling om te groeien. Binnen de schaaldieren bestaan er grote variatie in vormen, van kleine planktonische soorten tot omvangrijke mariene dieren zoals krabben en kreeften.

Voorbeelden van schaaldieren zijn kreeften, krabben, garnalen en langoustines. Ook kleinere soorten zoals rivierkreeften en diverse krabachtigen behoren hiertoe. In de oceanen komen talloze soorten voor, variërend in grootte van enkele millimeters tot meerdere decimeters.

De meeste schaaldieren leven in water, zowel in zeeën en oceanen als in zoetwater; er bestaan ook terrestrische vormen zoals sommige isopoden. Ze ademen via kieuwen of andere ademhalingsorganen die aan het lichaam zijn bevestigd. De voortplanting is over het algemeen seksueel; veel soorten kennen larvale stadia zoals nauplius of zoea die in het water voorkomen voordat het volwassen stadium volgt.

Schaaldieren vormen een belangrijke voedselbron en worden wereldwijd commercieel gevist en gekweekt, waaronder garnalen, kreeften en krabben. De vangst en teelt zijn economische pijlers in vele regio’s, maar brengen ook ecologische uitdagingen met zich mee, zoals overbevissing, bijvangst en habitatverstoringen. Veel regio’s hanteren vangstquota, minimale afmetingen en seizoenregelingen om populaties te beschermen en duurzaamheid te bevorderen.

Historisch worden schaaldieren soms verward met schelpen van weekdieren, maar schaaldieren behouden hun exoskelet en groeien door vervelling, in tegenstelling tot mollusken die hun schelp voortdurend bevestigen aan het lichaam.