Rotsfosfaat

Rotsfosfaat, of phosphate rock, is een van nature voorkomende sedimentaire rots die een hoog gehalte aan fosfaatmineralen bevat, meestal apatiet. Het is de belangrijkste bron van fosfor voor landbouw en industrie en wordt na verwerking omgezet in fosfaatmeststoffen en diervoederadditieven. Rotsfosfaat wordt wereldwijd gedolven en vervolgens gezuiverd en geconcentreerd voordat verdere chemische processen fosforhoudende producten opleveren.

De mineralogische samenstelling bestaat hoofdzakelijk uit fluorapatiet en hydroxylapatiet, met verontreinigingen zoals calciumoxide, siliciumdioxide, aluminiumoxide en organisch materiaal. Fosforgehalte wordt vaak uitgedrukt als P2O5 en de kwaliteit varieert sterk per afzetting. Rotsfosfaat kan cadmium bevatten, wat regelgeving rondom fosfaatmeststoffen beïnvloedt en monitoren vereist.

Winning en verwerking verlopen doorgaans via mijnbouw, verrijking en conversie. Belangrijke producenten bevinden zich in onder meer Marokko en de nabijgelegen Westelijke Sahara, China, de Verenigde Staten en Rusland. Na winning wordt het rotsfosfaat gepercipiteerd door breken, wassen en flotatie om een geconcentreerde fosfaatmineralenlaag te verkrijgen. Het geconcentreerde rotsfosfaat kan vervolgens worden omgezet in fosforzuur en fosfaatmeststoffen. Veelvoorkomende afgeleide producten zijn onder meer enkelvoudige superfosfaat (SSP) en drievoudige superfosfaat (TSP), vervaardigd door reactie met zwavelzuur of fosforzuur, en vervolgproducten zoals diammoniumfosfaat (DAP) en monoammoniumfosfaat (MAP) die uit fosforzuur en ammoniak worden geproduceerd.

Toepassingen en overwegingen: de primaire toepassing is als fosvoorziening voor plantenvoeding. Rotsfosfaat wordt verkocht als fijn gemalen materiaal, als raffinaat of als onderdeel van meststoffen. Milieu- en economische aspecten omvatten mijnbouwimpact, stof- en afvoerbeheer, cadmiuminhoud en prijsvolatiliteit door concentratie van leveringen in relatief beperkte regio’s.