Referentiewaarde

Referentiewaarde is een health-based waarde die wordt gebruikt bij de beoordeling van blootstelling aan een stof in de leefomgeving. Het geeft aan bij welke concentratie of dosis men gezondheidseffecten niet verwacht bij een bepaalde blootstelling over een afgesproken periode. Referentiewaarden dienen vooral als richtwaarde voor beleid, toezicht en communicatie, en zijn meestal niet juridisch afdwingbaar op zichzelf, maar vormen wel de basis voor maatregelen en besluitvorming.

Referentiewaarden kunnen voor verschillende media worden vastgesteld, zoals lucht, drinkwater en voedsel, en voor verschillende blootstellingperiodes (kortdurend of langdurig). Ze worden doorgaans afgeleid uit toxicologische gegevens (bijv. NOAEL of LOAEL) en vervolgens met onzekerheids- en veiligheidfactoren omgezet in een conservatieve grenswaarde. De eenheden variëren mee met het medium, bijvoorbeeld µg per m³ voor lucht en µg per liter of per kilogram voor water en voedsel.

Publicatie en gebruik: in Nederland verschijnen referentiewaarden vaak bij overheidsinstanties zoals het RIVM en andere toezichthouders; internationaal bestaan vergelijkbare waarden in EU-voorschriften en in voedselveiligheidskaders (bijv. ADI/TDI). Ze worden gebruikt om verontreiniging te evalueren, normen te toetsen en communicatie richting burgers en bedrijven te ondersteunen.

Beperkingen: referentiewaarden zijn schattingen met onzekerheden en passen niet in alle scenario’s of voor alle bevolkingsgroepen even streng; voor carcinogene stoffen bestaan vaak aparte benaderingen. Desondanks vormen ze een belangrijk instrument bij risico-inschatting en milieubeleid.