Przedawkowanie

Przedawkowanie to stan, w którym substancja chemiczna lub lek zostały przyjęte w dawce większej niż organizm potrafi tolerować, co wywołuje szkodliwe skutki. Może być przypadkowe, wynikające z nieprawidłowego dawkowania lub nieświadomego spożycia, lub intencjonalne, na przykład w przypadku próby samookaleczenia. Najczęściej dotyczy leków, narkotyków, alkoholu oraz innych substancji; wymaga pilnej oceny i leczenia medycznego.

Najczęstsze grupy obejmują opioidy (np. fentanyl, heroina), depresanty OUN (alkohol, benzodiazepiny), stymulanty (amfetamina, kokaina) oraz leki przeciwbólowe jak paracetamol. Mieszanie substancji znacznie zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu i powikłań.

Objawy zależą od substancji, lecz typowe to spowolnienie lub bezdech, senność, utrata przytomności, zaburzenia świadomości, nudności, wymioty, drgawki, sinica. Wczesne rozpoznanie i szybkie działanie medyczne poprawiają rokowanie.

Postępowanie obejmuje wezwanie pomocy, ocenę oddechu i przytomności, oraz resuscytację w razie potrzeby. W podejrzeniu przedawkowania opioidów zaleca się podanie naloksonu, jeśli jest dostępny. Nie należy podawać nic doustnie ani prowokować wymiotów. W szpitalu stabilizuje się stan, monitoruje funkcje życiowe, podaje odpowiednie antidotum i płyny, a w razie potrzeby leczy powikłania i prowadzi obserwację.

Zapobieganie obejmuje bezpieczne przechowywanie leków, przestrzeganie dawki, unikanie mieszania substancji i edukację. Osoby z ryzykiem uzależnienia powinny mieć dostęp do leczenia, terapii i wsparcia, co zmniejsza ryzyko przedawkowania.