Praktijkverpleegkunde

Praktijkverpleegkunde, often shortened to praktijkverpleegkundige, is een verpleegkundige specialisatie en praktijkgeoriënteerde zorgfunctie die vooral in de eerste lijn wordt uitgevoerd, zoals in huisartsenpraktijken, huisartsensposten en thuiszorg. De praktijkverpleegkundige werkt samen met huisartsen, andere zorgprofessionals en informele verzorgers om patiëntgerichte zorg te leveren in de gemeenschap. Het werk richt zich op preventie, chronische ziekten, herstel en zelfmanagement van patiënten.

Taken en verantwoordelijkheden omvatten onder meer triage en eerstelijnszorg, uitvoering van klinische verpleegkundige handelingen onder vastgestelde protocollen (zoals wondzorg, injecties, medicatietoediening en vitale metingen), en het monitoren van aandoeningen zoals diabetes, bloeddrukproblematiek en COPD. Daarnaast geeft de praktijkverpleegkundige voorlichting en begeleiding bij leefstijlverandering, gezondheidsbevordering en revalidatie. Zelzaam georganiseerd, kan de functie ook bestaan uit coördinatie van zorg, uitvoering van screeningsprogramma’s, vaccinaties en het organiseren van thuisbezoeken of mantelzorgondersteuning. Het werk vindt doorgaans plaats binnen multidisciplinaire teams waar de huisarts de regie houdt, maar waarin de praktijkverpleegkundige een centrale uitvoerende en contactpersoonrol heeft.

Opleiding en ontwikkeling vereisen doorgaans een afgeronde hbo-verpleegkunde (of vergelijkbaar) en aanvullende scholing in praktijkverpleegkunde. Doorlopende professionele ontwikkeling en deelname aan nascholing zijn gebruikelijk om up-to-date te blijven met richtlijnen en zorgstandaarden. De positie speelt een toenemende rol in het waarborgen van passende eerstelijnszorg, het verbeteren van patiënttoegankelijkheid en het verlichten van druk op ziekenhuizen. Variaties in taken en verantwoordelijkheden kunnen per regio en praktijk verschillen.