Postpasteurisatie

Postpasteurisatie is de term die wordt gebruikt voor contaminatie die optreedt nadat een product de pasteurisatie stap heeft doorlopen. Het woord komt vooral voor in de zuivelindustrie, maar kan ook van toepassing zijn op andere gepasteuriseerde producten. Postpasteurisatie verwijst naar de introductie van micro-organismen na het pasteuriseren, waardoor de veiligheid of kwaliteit van het product kan afnemen.

Oorzaken van postpasteurisatie-contaminatie zijn onder meer recontaminatie tijdens vullen en verpakking, opslag en distributie, en onvolledig of inadequaat reinigen van apparatuur (CIP/SIP). Lekkages in afdichtings- en leidingsystemen, blootstelling aan besmette oppervlakken, en onhygiënisch personeel of omgevingsomstandigheden kunnen daaraan bijdragen. Ook doorlooptijden in de productie en een niet-gescheiden route voor rauwe en gepasteuriseerde producten kunnen risico’s vergroten.

Gevolgen van postpasteurisatie-contaminatie kunnen variëren van spoilage tot potentiële gezondheidsrisico’s. In melk en melkproducten kunnen psychrotrofische bacteriën zoals Pseudomonas leiden tot smaak- en geurveranderingen en kortere houdbaarheid. Voor ready-to-eat-producten kan postpasteurisatie de kans op aanwezigheid van pathogenen zoals Listeria monocytogenes vergroten als de verpakking of opslagomstandigheden niet adequate zijn.

Preventie en controle richten zich op een streng hygiëne- en veiligheidsbeleid. Belangrijke maatregelen zijn HACCP, GMP en SSOPs, grondige CIP/SIP-schoonmaak, hygienisch ontwerp van apparatuur, gesloten en gecontroleerde productieomgevingen, en strikte monitoring van de omgeving. Daarnaast is een sterke koudeketen en regelmatige microbiologische monitoring van oppervlakken, lucht en eindproduct essentieel. Reguleringen variëren per land en sector en benadrukken redundante controles om postpasteurisatie-contaminatie te voorkomen.