Plagioklaatmineralen

Plagioklaatmineralen vormen een groep feldspathen die een continue solidoplossingsreeks vormen tussen albiet (NaAlSi3O8) en anorthiet (CaAl2Si2O8). In deze serie wisselen natrium en calcium in het kristalrooster elkaar af, waardoor een reeks tussenliggende leden ontstaat. Tot de belangrijkste tussenliggende varianten behoren oligoklaat (oligoclase), andeen (andesine), labradoriet en bytowniet, elk met een andere Na-Ca-verhouding.

Deze mineralen komen veel voor in de aardkorst en zijn hoofdcomponenten van felsische igneuze rotsen zoals graniet en granodioriet, maar ook in dioriet en sommige metamorfische gesteenten. In basalten en andesieten tinden plagioklaatmineralen eveneens veelvuldig voor, vaak in varianten die labradoriet of andesiet-achtige typen worden genoemd. De Na-Ca-verhouding bepaalt in grote lijnen de rotsclassificatie en textuur.

Structuur en eigenschappen: plagioklaat is een tectosilicaat met twee kruiskleuringen en een kristalrooster dat doorgaans tot het trigonaal-sschil systeem behoort (praktisch vaak genoemd als triclinisch). Ze vertonen veelal Carlsbad-twinning en kunnen exsolutielamellen vertonen in sommige varianten, wat iriserende effecten oplevert bij labradoriet. In bolle termen zijn plagioklaatmineralen meestal kleurloos tot lichtgrijs en vertonen ze een relatief heldere, glasachtige tot gereduceerde glans. De praktische kenmerken, zoals tweevoudige scheiding en duidelijke 90 graden beklinking, helpen bij hun herkenning in gesteenten.