Plaagbeheersing

Plaagbeheersing is het geheel van maatregelen gericht op het voorkomen, beperken of uitroeien van plagen die schade kunnen veroorzaken aan gewassen, voorraden, gebouwen of volksgezondheid. Het begrip wordt toegepast in de landbouw, tuinbouw, voedselverwerking en openbare ruimten. Het doel is om productiviteit en voedselveiligheid te beschermen met zo min mogelijk negatieve gevolgen voor milieu en mens.

Een gangbare benadering is geïntegreerde plaagbeheersing (IPM). IPM combineert waarneming en monitoring, economische drempels, en een mix van culturele, biologische, mechanische en chemische maatregelen. Chemische bestrijding wordt bij IPM doorgaans spaarzaam ingezet en doelgericht, om resistentie en milieuschade te beperken.

Belangrijke methoden zijn monitoring (vluchtigen en inspecties), preventie en culturele maatregelen (gewasrotatie, sanering, timing van oogsten), biologische bestrijding (insectenparasitoïden en andere natuurlijke vijanden), mechanische en fysieke technieken (netten, vallen), en gerichte chemische bestrijding wanneer nodig. Bij sommige plaaggroepen speelt ook genetische resistentie van gewassen een rol.

Plaagbeheersing streeft naar lange termijn beheersing, minimale verstoring van ecosystemen en behoud van biodiversiteit. Regulering op nationaal en Europees niveau regelt toelating en gebruik van bestrijdingsmiddelen, veiligheid voor mens en milieu, en transparante informatie voor telers, gemeenten en consumenten. Praktijk en onderzoek richten zich op effectiviteit, scouting en duurzame communicatie met stakeholders.

Uitdagingen zijn onder meer resistentieontwikkeling, klimaatverandering en internationale handel die de verspreiding van plagen kunnen versnellen. Innovaties in biologie, data-analyse en precisie-toepassingen verbeteren de doelgerichtheid en duurzaamheid van plaagbeheersing.