Pijnpatroon

Pijnpatroon is de beschrijving van de spatiotemporele kenmerken van pijn die een patiënt ervaart. Het omvat waar de pijn zich bevindt, hoe de pijn voelt, hoe intens hij is en hoe hij in de tijd verloopt. Daarnaast komen factoren naar voren die de pijn kunnen verergeren of verlichten. Het begrip wordt gebruikt in klinische diagnostiek en behandeling om mogelijke oorzaken te onderscheiden en het beloop van pijn te volgen.

Belangrijke onderdelen van een pijnpatroon zijn de locatie en verspreiding (lokaal, diffuus, via dermatoom gerefereerde pijn of uitstralende pijn), de aard van de pijn (brandend, stekend, dof, kloppend), de intensiteit en het beloop (continue, intermitterend, paroxysmaal) en de temporele patronen (acuut versus chronisch, pieken en schommelingen). Ook factoren zoals inspanning, rust, voeding of weersomstandigheden kunnen deel uitmaken van het patroon.

Verschillende typen pijnpatronen helpen bij de differentiële diagnose: nociceptieve pijnpatronen (somatisch of viscerale pijn) hebben vaak duidelijke lokalisatie en mechanische triggers; neuropathische pijnpatronen kenmerken zich vaak als brandend, schietend of elektrisch van aard en kunnen dermatoomgerelateerd zijn; gemengde pijn kan meerdere mechanismen combineren.

Assessments en toepassing: naast anamnese en pijntekeningen worden vaak gestandaardiseerde vragenlijsten gebruikt, zoals de Brief Pain Inventory en de McGill Pain Questionnaire. Voor neuropathische kenmerken kunnen screeningstools zoals DN4 worden toegepast. Pijnpatronen dragen bij aan het opstellen van een differentiaaldiagnose en aan het evalueren van behandelingseffecten.

Beperkingen: pijn is subjectief en beïnvloedbaar door emotionele toestand, cognitieve factoren en culturele achtergrond; pijnpatronen kunnen in de loop van de aandoening veranderen en zijn geen definitief bewijs van oorzaak.