Onderheffing

Onderheffing is een fiscale term die verwijst naar een situatie waarin de belasting die verschuldigd is aan de overheid niet volledig wordt geïnd of afgedragen in een bepaalde periode. Het concept kan voorkomen bij verschillende belastingen, zoals inkomstenbelasting, loonbelasting, omzetbelasting (BTW) en vennootschapsbelasting, en kan zowel nationaal als regionaal of lokaal spelen. In de praktijk ontstaat onderheffing wanneer de geraamde opbrengsten uit een belastingbasis hoger liggen dan de daadwerkelijk geïnde bedragen.

Oorzaken van onderheffing zijn divers. Die kan voortkomen uit beleidskeuzes, zoals een te laag tarief of (gedeeltelijke) vrijstellingen en aftrekposten die niet volledig tot uitdrukking komen. Daarnaast spelen factoren als ontoereikende of foutieve aangifte, insufficientie van controles, administratieve fouten en fiscale ontwijking of fraude een rol. Locale varianten kunnen ontstaan door onderrapportage bij lokale heffingen of gebrekkige gegevensuitwisseling tussen overheden en ondernemers.

Gevolgen en signalering: structurele onderheffing kan leiden tot begrotingsklemmen en tekortkomingen in publieke dienstverlening. Voor overheden is het daarom van belang om tijdig te signaleren en bij te sturen. Detectie gebeurt via vergelijking van inkomsten met ramingen, belastingcontrole en evaluatie van aangiften en betalingstijden. Correcties, aanscherping van controles, aanpassingen in tarieven of vrijstellingen en verbeterde infrastructuur voor gegevensuitwisseling behoren tot mogelijke beleidsreacties.

Zie ook: belastinginning, belastingsbeleid, naleving en handhaving.