Omgevingstralingsdosis

Omgevingstralingsdosis is de dosis ioniserende straling die iemand ontvangt door externe stralingsvelden in de omgeving. Het gaat daarbij vooral om de externe bijdrage aan de totale dosis en wordt meestal uitgedrukt in millisievert (mSv) per jaar of als een ambient dose equivalent H*(10) op een meetpunt. Wereldwijd ligt de natuurlijke omgevingsstraling gemiddeld rond de 2 tot 3 mSv per jaar, maar er zijn regionale variaties door factoren zoals kosmische straling, terrestrische radionucliden in bodem en bouwmaterialen, en radonconcentraties in gebouwen.

Bronnen van omgevingsstraling zijn onder meer natuurlijke bronnen (cosmische straling, radionucliden in bodem en bouwmaterialen, radon) en, afhankelijk van locatie en activiteiten, kunstmatige bronnen zoals medische beeldvorming, de kern- of andere industrie en spill- of noodsituaties. De hoogte van de omgevingstralingsdosis hangt af van de sterkte van het stralingsveld, de tijdsbesteding en de mate van afscherming door bijvoorbeeld gebouwen of materialen. Meetmethoden omvatten dosimeters en omgevingstralingsmeters die waarden geven in termen van dosis (Sv of mSv) en dosisnelheid (µSv per uur). Gegevens worden ook verzameld via monitoringnetwerken voor regionale stralingsniveaus.

Het begrip omgevingstralingsdosis is belangrijk voor risicobeoordeling en beleidsbeslissingen in radioprotection. Het onderscheidend moment is dat omgevingstralingsdosis een omgevingsindicator is; de daadwerkelijke dosis aan een persoon hangt af van woon- en werkduur, nabijheid tot bronnen en de aanwezigheid van afscherming. Reguleringen en aanbevelingen variëren per land, met streefwaarden voor publieke blootstelling die naast natuurlijke achtergrond vaak zorgvuldig worden beheerd.