tijdsbesteding

Tijdsbesteding verwijst naar hoe mensen hun tijd verdelen over activiteiten gedurende een referentieperiode, meestal een etmaal. In de tijdsbestedingswetenschap wordt dit gemeten met tijdgebruiksgegevens, vaak verzameld via dagboeken waarin respondenten alle activiteiten van een 24-uursperiode noteren. Activiteiten worden doorgaans onderverdeeld in hoofd- en nevenactiviteiten en in categorieën zoals betaald werk, onbetaald werk (huiselijk en zorgtaken), onderwijs, persoonlijke verzorging, reizen, vrije tijd, cultuur, media en vrijwilligerswerk.

De indeling en interpretatie van tijdsbesteding laten maatschappelijke veranderingen zien. Tijdsbesteding varieert sterk naar leeftijd, geslacht, sociaaleconomische status en cultuur. Arbeidsparticipatie en zorgverantwoordelijkheden dragen bij aan verschillen tussen mannen en vrouwen, en vergrijzing beïnvloedt de verdeling tussen zorg en ontspanning. Trends worden ook beïnvloed door economische omstandigheden, technologie en beleid rondom werk en zorg.

Dataverzameling: nationale bureaus zoals het CBS publiceren tijdgebuiksstatistieken; internationale vergelijkingen zijn mogelijk via Eurostat en OECD. Methoden omvatten 24-uurs tijddagboeken, korte herinneringsvragen en longitudinale panels. Beperkingen betreffen verschuivingen tussen activiteiten, sociale wenselijkheid en variaties in definities tussen onderzoeken.

Betekenis: Tijdsbestedingsdata ondersteunen beleid op het gebied van arbeid-privébalans, gendergelijkheid, zorg en tijdarmoede. Ze helpen bij planning van voorzieningen zoals kinderopvang en ouderenzorg en leveren inzicht in wat mensen aan vrije tijd missen of juist overspannen besteden.

Uitdagingen en ontwikkelingen: digitalisering en thuiswerken veranderen dagelijkse patronen; multitasking bemoeilijkt metingsvergelijkingen. Vergelijkingen tussen landen vereisen harmonisatie van categorieën en meetperiodes. Verder onderzoek richt zich op fijnmazigere categorieën en de impact van demografische verschuivingen.