Nominaal

Nominaal is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands met meerdere betekenissen die samenhangt met het begrip 'naam' of 'genoemd'. In brede zin verwijst het naar waarden of facetten die op papier of in nomenclatuur vastliggen, zonder corrigerende aanpassingen voor factoren zoals inflatie of werkelijk voortkomende omstandigheden. De term wordt in verschillende vakgebieden toegepast en tegenstellingen zoals nominaal versus reëel worden vaak gebruikt om verschil aan te geven tussen wat is vastgelegd op een gegeven moment en wat in de realiteit meespeelt.

In de economie en financiën wordt nominaal vooral gebruikt om waarden aan te duiden die ongewijzigd zijn vastgelegd op een bepaald moment, zonder correctie voor inflatie. Voorbeelden zijn de nominale waarde van een obligatie (face value), de nominale rente, en nominale bedragen zoals loon of bruto binnenlands product die op de teller staan. Het onderscheid met reële waarden ontstaat omdat reële getallen inflatiecompensatie in aanmerking nemen, zodat bedragen de koopkracht van de tijd weergeven.

In de taalkunde verwijst nominaal naar zaken die met namen te maken hebben of die als zelfstandig naamwoord functioneren. Zo wordt gesproken van nominale woordklassen of nominale zinsdelen (nominale groep), waarbij de kern een zelfstandig naamwoord of een woordgroep met naamfunctie is.

Etymologisch komt nominaal van het Latijnse nominalis via het Frans en uiteindelijk via het woord nomen, hetgeen 'naam' betekent. De term wordt in diverse vakgebieden gehandhaafd als aanduiding voor wat genoemd of vastgelegd is, in tegenstelling tot wat daadwerkelijk ervaren of aangepast wordt.