Kroongroep

Kroongroep, ook wel kroongroep, is een term in de fylogenie en paleontologie die verwijst naar de klade die alle levende leden van een evolutionaire lijn bevat, samen met hun meest recente gemeenschappelijke voorouder en alle afstammelingen daarvan. In andere woorden omvat de kroongroep alle huidige soorten van een groep en hun MRCA (meest recente gemeenschappelijke voorouder), maar alleen degenen die uit die voorouder voortkomen.

Een kroongroep is doorgaans monofyletisch en node-based gedefinieerd: de kroongroep wordt bepaald door de MRCA van alle levende leden. De stamgroep daarentegen bestaat uit extincte takken die nauwer verwant zijn aan de kroongroep dan aan andere levende groepen, maar niet deel uitmaken van de kroongroep zelf. Deze terminologie helpt bij het interpreteren van de fossiele geschiedenis en de verdeling van morfologische veranderingen over tijd.

Toepassingen en voorbeelden: de kroongroep van vogels (Aves) omvat alle levende vogels en hun MRCA; fossiele soorten als Archaeopteryx worden meestal gezien als stamvogels, niet tot de kroongroep behorend. De kroongroep Mammalia omvat alle levende zoogdieren en hun MRCA; monotremen, marsupialen en placentale zoogdieren vallen hieronder, terwijl sommige vroegere uitgestorven lineages uit andere delen van de zoogdiergeschiedenis buiten de kroon vallen.

Het concept is nuttig voor het bespreken van evolutionaire vooruitgang, de timing van belangrijke veranderingen en de relatie tussen levende soorten en hun lange fossiele voorgangers.