Inertiële

Inertiële is een bijvoeglijk naamwoord dat in de natuurkunde en gerelateerde vakgebieden verwijst naar inertie of naar inertiële referentiekaders. Het begrip komt voort uit het idee dat sommige beschrijvingen van beweging eenvoudiger en consistenter zijn in bepaalde kaders waarin de wetten van Newton gelden zonder hulpkrachten. In de Nederlandse terminologie wordt vaak gesproken van een inertiaal referentiekader, een toestand waarin een lichaam zonder externe krachten zijn bewegingstoestand behoudt.

In klassieke mechanica is een inertieel referentiekader een toonbaar frame waarin de wetten van Newton op eenvoudige wijze toepasbaar zijn: een voorwerp dat niet onder krachten staat, blijft in rust of beweegt met constante snelheid in een rechte lijn. Dit idee ligt aan de basis van Galilei-relativiteit, die stelt dat de natuurwetten dezelfde vorm hebben in alle inertiële frames. In de speciale relativiteit worden alle inertiële referentiekaders ook als evenwaardig beschouwd voor formuleringen van de wetten van de fysica.

Niet-inertiële referentiekaders zijn aangetroffen in systemen die versnellen of draaien; in zulke frames treden fictieve krachten op, zoals centrifugale en Corioliskrachten, die niet uit werkelijke interacties voortkomen maar uit de versnelling van het frame zelf.

Toepassingen van het inertiële concept omvatten meet- en navigatiesystemen (zoals inertiële meeteenheden met accelerometers en gyroscopen), astronomische berekeningen, en de formulering van fysieke wetten in zowel klassieke als moderne theorieën. Inertiële concepten zijn daarom fundamenteel voor de beschrijving van beweging en relatieve observeren.