Hoofdvervoer

Hoofdvervoer is een begrip uit de transportplanning dat verwijst naar de belangrijkste verplaatsingsstromen in een vervoerstelsel, zowel voor personen als voor goederen. Het vormt de ruggengraat waarop de meeste reizigers en vracht worden vervoerd en bepaalt in grote lijnen waar drukke infrastructuur en diensten zich concentreren.

Kenmerkend aan hoofdvervoer is dat het doorgaans wordt ondersteund door hoogwaardig, hoogcapaciteit infrastructuur en een hoge dienstregelingen. Voorbeelden zijn hogesnelheidslijnen en regionale treinnetwerken, hoofdwegen en snelwegen, of belangrijke scheepvaartroutes. Deze hoofdnetwerken worden meestal aangevuld met kleinere, regionale of lokale verbindingen die als bijvervoer dienen: zij brengen reizigers en goederen van en naar de hoofdpunten.

Bij de planning van hoofdvervoer ligt de focus op betrouwbaarheid, capaciteit en bereikbaarheid, evenals op duurzaamheid en veerkracht. Het sluiten van knooppunten, het coördineren van dienstregelingen en het ontwikkelen van intermodale hubs zijn centrale activiteiten. Het hoofdvervoer hanteert vaak lange-afstands- en hoge-frequente verbindingen, terwijl bijvervoer de dagelijkse lokale mobiliteit en toegang regelt.

Toepassingsgebieden zijn onder meer nationale en regionale vervoersnetwerken, stedelijke mobiliteitsplannen en logistieke netwerken. In steden vormt doorgaans een centrale rail- en busverbinding de hoofdverbinding tussen stadsdelen en knooppunten; in haven- en industriële gebieden gelden hoofdvaartroutes en logistieke corridors als kern.

Beleidsimplicaties omvatten investeringen in capaciteit, interoperabiliteit en onderhoud van hoofdnetwerken, evenals maatregelen voor veiligheid, punctualiteit en milieuduurzaamheid. Het doel is een efficiënt, robuust en toekomstbestendig vervoerpatroon dat economische activiteit ondersteunt en congestie beperkt.