Hermetische

Hermetische (of hermetisch) is een Nederlands adjectief met meerdere verwante betekenissen. In de meest algemene technische zin geeft het aan dat iets volledig afgesloten is van de buitenwereld, zodat geen lucht, gas of andere deeltjes kunnen uitwisselen. In die context spreken we van hermetische afdichting of hermetisch gesloten systemen. In de wetenschap en techniek wordt het woord bijvoorbeeld toegepast bij verpakkingen, vakuumsystemen en instrumenten die betrouwbaar onder druk of in contact met verschillende media moeten functioneren.

Etymologisch komt het woord van het Griekse hermētikos, via het Latijn hermeticus, met verwijzingen naar Hermes Trismegistos. De hermetische traditie ontstond in antieke en middeleeuwse esoterische literatuur en werd later belangrijk in de Renaissance. In dit rustpunt werd het begrip vaak geassocieerd met verborgen of geheim gehouden kennis over de werking van het universum, de ziel en materia. Die combinatie van geslotenheid en geheimhouding heeft de betekenis van het woord mede bepaald en weerspiegeld in moderne uitdrukkingen.

Naast de technologische betekenis verwijst hermetische ook naar de hermetische traditie in filosofie en religie, een stroming die leert dat kennis over kosmos en geest met praktische en spirituele transformatie samenhangt. Teksten uit de Corpus Hermeticum worden geassocieerd met alchemie, mystiek en Europese esoterische stromingen en hebben invloed gehad op intellectuele bewegingen vanaf de oudheid tot in de moderne tijd.

In samenvatting verwijst hermetische dus zowel naar technisch afgeslotenheid als naar een specifieke esoterische traditie, waarbij de kern ligt in het idee van absolute grenzen aan uitwisseling en de betekenis van geheimhouding en kennis.