Grondlaag

Grondlaag is een term uit zowel de bodemkunde als de archeologie en verwijst naar een onderscheidbare en doorgaans continu voortlevende laag in een bodemprofiel of in een archeologische vindplaats. In de bodemkunde beschrijft een grondlaag meestal een horizon of een deel daarvan met karakteristieke eigenschappen zoals samenstelling, structuur, kleur en vochttoestand. Grondlagen ontstaan door langzame bodemvormingsprocessen en worden onderscheiden op basis van factoren als textuur, chemische samenstelling en organisch materiaalgehalte. In een bodemprofiel komen vaak opeenvolgende lagen voor, zoals de organische bovenlaag, een A-horizon die humus en mineralen mengt, gevolgd door B-horizonten waarin mineralen zijn getransporteerd, en uiteindelijk de C-horizont als onafgewerkte moederbodem. De term wordt ook gebruikt om vlakke of afgezakte lagen in te delen voor onderzoeksdoeleinden.

In de archeologie is een grondlaag een afzettingslaag die duidt op een periode van deponeeractiviteiten en mogelijk menselijke bewoning of activiteit. Grondlagen bevatten vaak sporen zoals pottenbakkersfragmenten, stenen werktuigen, aslagen of organisch materiaal en worden onderscheiden op basis van hun materiaalkenmerken en hun context in de vindplaats. Ze vormen de primaire eenheden voor stratigrafische analyse en worden vaak gedateerd door typeringen van vondsten, relatieve dateringen zoals laagvolgorde, of absolute dateringen zoals radiocarbon- of dendrochronologische methoden.

Grondlagen hebben zowel wetenschappelijke als praktisch belang. Ze geven inzicht in landschap- en bodemontwikkeling, veen- en bouwmaterialen, drainage en bodemvruchtbaarheid, en zijn cruciaal bij aanlegprojecten, waterbeheer en milieuonderzoek. De interpretatie ervan vereist zorgvuldige veldwaarneming, kartering en contextuele analyse.