Gewrichtshoeken

Gewrichtshoeken zijn de hoeken die ontstaan tussen twee botsegmenten die door een gewricht met elkaar verbonden zijn. Deze hoeken geven aan hoe ver twee botdelen relatief ten opzichte van elkaar kunnen bewegen in een gegeven houding, meestal uitgedrukt in graden ten opzichte van een anatomische neutrale positie.

De hoek wordt doorgaans gemeten met goniometrie, een methode die de hoek tussen twee lijnen of botsegmenten vastlegt. In klinische settings maakt men onderscheid tussen actieve ROM (bewegingsbereik door de patiënt) en passieve ROM (bewegingsbereik door een therapeut). Moderne meetmethoden omvatten digitale goniometers, inclinometrie en 3D-bewegingsanalyse.

Geometrisch en functioneel zijn gewrichtshoeken cruciaal bij de evaluatie van functioneren, revalidatie en ergonomie. Ze worden gebruikt bij de diagnose en behandeling in orthopedie, fysiotherapie en sportwetenschap, en spelen ook een rol bij het ontwerp van prothesen, exoskeletten en robotica.

Voorbeelden van normale bewegingsbereiken (gemiddeld; individuen variëren): schouderflexie 0-180°, schouderabductie 0-180°; elleboogflexie 0-150°; knieflexie 0-135°; heupflexie 0-120°; enkel dorsiflexie 0-20°, plantarflexie 0-50°. Extensie is vaak 0° of slechts enkele graden negatief afhankelijk van het gewricht. Beperkingen in een hoek kunnen wijzen op pijn, zwelling of contracturen.

Een gewrichtshoek verwijst naar de hoek tussen twee botsegmenten in een gewricht, gemeten ten opzichte van een referentiepositie. In onderzoek en kliniek wordt ook het bewegingsbereik (range of motion, ROM) genoemd, dat individuen kan variëren met leeftijd, gezondheid en aandoeningen.