Gecapsuleerd

Gecapsuleerd is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets is omgeven door een capsule of in een capsule is ingesloten. De term wordt in verschillende vakgebieden gebruikt, zoals biologie, geneeskunde en farmacie, om te verwijzen naar een omhulling die de activiteit of levering van een stof kan beïnvloeden.

In de microbiologie beschrijft gecapsuleerd vaak bacteriën die een kapsellaag buiten de celwand hebben. Deze capsule bestaat meestal uit polysacchariden of eiwitten en kan de virulentie verhogen doordat zij fagocytose door het immuunsysteem kan bemoeilijken, en kan bijdragen aan hechting en biofilmvorming. Capsuletypes variëren per soort en worden gebruikt bij classificatie en vaccinontwikkeling. Voorbeelden van gecapsuleerde pathogenen zijn Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae type b en Neisseria meningitidis.

In de farmacie en farmaceutische technologie kan gecapsuleerd ook verwijzen naar een stof of geneesmiddel dat in een capsule is ingesloten. Capsulaire formuleringen beschermen de actieve stof tegen afbraak, maskeren smaak, vergemakkelijken dosering en, bij getimede afgifte, zorgen voor gecontroleerde vrijgifte. Capsules kunnen hard of zacht zijn en gemaakt van gelatine of een alternatief materiaal.

De term wordt ook in bredere technologische contexten gebruikt voor ingekapselde materialen, bijvoorbeeld voor micro- of nano-encapsulatie die leveringsdoeleinden of bescherming dient.