Fenestreerd

Fenestreerd is een term uit de anatomie die verwijst naar een bepaald type capillaire endothelium dat poriën, fenestrae, bevat. Deze fenestrae zijn kleine openingen in de endotheelcellen en hebben doorgaans een diameter van ongeveer 70–100 nanometer. Sommige fenestrae zijn bedekt door een dun membraan, een diaphragma, terwijl andere fenestrae zonder diaphragma voorkomen. De aanwezigheid van fenestrae vergemakkelijkt de uitwisseling van water, opgeloste zouten en kleine moleculen tussen bloed en omliggende weefsels.

Fenestreerde capillairen komen voor in weefsels waar snelle uitwisseling noodzakelijk is. Bekende voorbeelden zijn de nieren (glomerulaire capillairen), de darmmucosa, het choroide plexus en endocriene klieren. In sommige organen kan het diaphragma de selectiviteit van de poriën beïnvloeden: fenestrae met diaphragma zijn doorgaans minder permeabel voor grotere moleculen dan niet-diaphragmed fenestrae. Dit onderscheid draagt bij aan de regionale variatie in doorlaatbaarheid van het vasculaire systeem.

Relatief gezien staan fenestreerde capillairen tussen continue capillairen (die weinig doorlaatbaar zijn) en discontinu capillairen (die grote openingen hebben). De fenestratie ontstaat doorgaans tijdens angiogenese en kan gedeeltelijk worden gereguleerd door factoren zoals VEGF; pericyten en de basale lamina spelen een rol in de structuur en stabiliteit van deze capillairen.

Klinische relevantie: veranderingen in fenestrae en diaphragmas kunnen de capillaire permeabiliteit beïnvloeden, wat een rol kan spelen bij aandoeningen die de filtratie of uitwisseling in organen verstoren.