Eigentendom

Eigendom is een juridisch recht waarmee een persoon of instantie de volledige controle heeft over een zaak, met het recht deze te gebruiken, te genieten en te bepalen wat ermee gebeurt, binnen de grenzen van de wet. Het vormt een van de fundamentele eigendomsrechten in civielrechtelijke systemen en kan betrekking hebben op zowel roerende goederen (zoals goederen en voertuigen) als onroerende zaken (onroerend goed).

De eigenaar heeft doorgaans het exclusieve recht om de zaak te gebruiken, te verhuren, te verkopen of te vervreemden, en kan anderen uit te voeren van toegang of gebruik weerhouden. Dit recht kan verzwakt worden door minderheidsrechten of door beperkte zakelijke rechten van derden, zoals hypotheek, erfdienstbaarheden (toegang of gebruik door derden) of vruchtgebruik (iemand anders mag genieten van de vrucht of het gebruik van de zaak). Eigendom kan gezamenlijk gehouden worden door meerdere personen of in een relatie zoals huwelijk of partnerschap.

Acquisitie en overdracht van eigendom geschieden meestal door verkoop, schenking of erfenis. Voor onroerend goed vereist de overdracht vaak een notariële akte en registratie in een kadaster of openbaar register. Verkoop of bezit kan ook door verjaring (verwerf) in sommige rechtsstelsels tot eigendom leiden na langdurig bezit, afhankelijk van de geldende wetgeving.

Verantwoordelijkheden van de eigenaar omvatten naleving van wetten en regels, onderhoud van de zaak, betaling van belastingen en respect voor rechten van buren en derden. Eigendom is daarmee een balans tussen de rechtmatige autonomie van de eigenaar en de belangen van anderen en de samenleving als geheel.

In de praktijk varieert de exacte invulling van eigendom per jurisdictie, maar het concept blijft centraal in het begrip van eigendomsrechten en -plichten.