EUbeleidsprocessen

EUbeleidsprocessen verwijzen naar de opeenvolgende stappen waarmee de Europese Unie beleid identificeert, ontwerpt, besluit en implementeert. Ze bestrijken wetgeving, regulering en beleidsprogramma’s die de lidstaten en de EU-instellingen samen uitvoeren, op terrein zoals interne markt, milieu, verkeer, handel en veiligheid.

Belangrijke actoren zijn de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie. De Commissie heeft het exclusieve initiatiefrecht voor voorstellen. Het Parlement (als directly gekozen vertegenwoordiger van burgers) en de Raad (waar ministers van de lidstaten zitting hebben) vormen samen de wetgever in veel beleidsterreinen. In de meeste gebieden geldt de gewone wetgevingsprocedure (codecisie): de Commissie stelt een voorstel, waarna het Parlement en de Raad onderhandelen en tot een wet komen. Deze onderhandelingen vinden vaak plaats in trilogen. In sommige gevallen geldt de raadplegingsprocedure of het vereiste instemmingsrecht van het Parlement.

Kenmerkende instrumenten zijn regelgeving en richtlijnen. Regels (regulations) zijn-bindend in hun geheel en rechtstreeks toepasselijk in alle lidstaten. Richtlijnen zijn bindende uitkomsten die lidstaten zelf moeten omzetten in nationaal recht. Daarnaast bestaan besluiten, aanbevelingen en adviezen. De Commissie kan ook toezicht houden met delegated acts en implementing acts, onder machtiging van de wetgever, om technischer details te regelen of uniform toe te passen.

Proces en beleid worden ondersteund door impactbeoordelingen, consultaties met belanghebbenden en diverse commissies. Belangrijke principes zijn subsidiariteit en evenredigheid: EU-macht ten aanzien van bevoegdheden die beter op lidstaten kunnen rusten, en het bedrag van middelen dat nodig is om een doel te bereiken. Evaluatie en herziening volgen nadat beleid is geïmplementeerd.