Doordringbaar

Doordringbaar is een eigenschap van een materiaal of barrière waardoor stoffen zoals vloeistoffen, gassen of opgeloste deeltjes door het materiaal heen kunnen bewegen onder bepaalde omstandigheden. Het tegenovergestelde is ondoordringbaar of impermeabel. De term komt in tal van vakgebieden voor, zoals geowetenschappen, bouwkunde, materiaalkunde en biologie, en verwijst doorgaans naar het vermogen van een materiaal om te laten passeren of diffunderen.

In de bodem- en waterhuishoudkunde wordt doordringbaarheid vaak uitgedrukt als permeabiliteit of hydraulische geleidbaarheid. Deze eigenschappen bepalen hoe snel water door de bodem kan stromen en worden onder meer beïnvloed door poriegrootte, porositeit, tortuosity en temperatuur. Metingen worden uitgevoerd met proeven zoals constant-head en falling-headtesten, en vaak geïnterpreteerd via Darcy’s wet. Doordringbaarheid speelt een cruciale rol bij drainage, irrigatie, aardbevingsbestendigheid en contaminanttransport.

In de materiaalkunde beschrijven doordringbare membranen of barrières de mogelijkheid van selectieve doorgang van stoffen, wat bijvoorbeeld van belang is bij filtratie, gasbarrières en elektrochemische systemen. De mate van doordringbaarheid hangt af van poreuze structuur, chemische interacties en deeltjesgrootte ten opzichte van poren.

In de biologie en farmacologie verwijst doordringbaarheid naar de passage van stoffen door celmembranen of epitheliale lagen, wat bepalend is voor absorptie, distributie en werking van geneesmiddelen. Diffusie en transport door membranen volgen vaak Fick’s wet en gerelateerde modellen.

Factoren die doordringbaarheid beïnvloeden zijn onder meer porositeit, poreuze structuur, temperatuur, druk en chemische compatibiliteit. Voorbeelden: klei heeft doorgaans een lage waterdoordringbaarheid, terwijl zand hechtere doorgang toelaat.

Zie ook: permeabiliteit, diffusie, porositeit, membranen.