Dierenwelzijn

Dierenwelzijn is een verzamelterm voor de toestand en de behandeling van dieren, met aandacht voor zowel lichamelijk welzijn als mentaal welbevinden. Het begrip gaat uit van dat dieren gevoelige wezens zijn die pijn en stress kunnen ervaren, en dat hun gedrag en welzijn afhankelijk zijn van hun omgeving, verzorging en medische zorg. Een bekend kader zijn de Vijf Vrijheden: vrij van honger en dorst; vrij van pijn, verwonding en ziekte; vrij van angst en chronische stress; vrij om natuurlijk gedrag te vertonen; en vrijheid van ongunstige omstandigheden.

Toepassingsgebieden: dierenwelzijn geldt in verschillende contexten, zoals landbouwdieren, gezelschapsdieren, proefdieren en, in bredere zin, wilde dieren in menselijke omgevingen. Het juridische kader varieert per land, maar overal bestaan normen en wetten die dieren beschermen en de verantwoordelijkheid van eigenaren en organisaties definiëren. In Nederland regelt de Wet dieren een groot deel van het dierenwelzijn; EU- en internationale richtlijnen geven aanvullende normen voor landbouwpraktijken en transport.

Indicatoren van welzijn zijn onder meer lichamelijke gezondheid, pijnsignalen, gedragspatronen en stressindicatoren. Een goed welzijnsbeleid combineert preventieve zorg, goede huisvesting en voeding, ziektepreventie, en verrijking van de leefomgeving zodat dieren natuurlijk gedrag kunnen vertonen.

Organisaties en evaluatie: toezichthouders zoals de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleren naleving, terwijl dierenbeschermingsorganisaties en veterinaire professionals bijdragen aan naleving en verbetering. Internationale richtlijnen door organen als de OIE en EFSA vormen een referentiepunt.