Codificeren

Codificeren is het proces waarbij informatie, regels of procedures in een code of geordende vorm worden vastgelegd. De term wordt in verschillende contexten gebruikt en kent twee hoofdbetrekkingen: gegevenscodering en codificatie van regels. Gegevenscodering betreft het omzetten van informatie naar een gecodeerde representatie zodat deze kan worden opgeslagen, verzonden en verwerkt. Codificatie verwijst naar het systematiseren en formaliseren van wetten, normen of procedures in een codeboek of codesysteem.

Gegevenscodering in de informatica omvat bijvoorbeeld het converteren van tekens naar digitale representaties volgens standaarden zoals ASCII of UTF-8; ook vormen zoals base64-encodering, compressie en serialisatie behoren hiertoe. Een codering kan verliesvrij zijn (geen informatieverlies) of verliesgevend, afhankelijk van het doel en de methode. Het doel is vaak interoperabiliteit, efficiëntie of foutbestendigheid bij opslag of transport.

Codificatie in juridische en maatschappelijke context verwijst naar het vastleggen van regels en normen in een coherente code. Voorbeelden zijn wetboeken, gedrags- of beroepscodices en normenstelsels. Het doel is duidelijkheid, voorspelbaarheid en consistentie in interpretatie en toepassing. Historisch heeft codificatie vaak geleid tot een samenvatting van uiteenlopende regels in een overzichtelijk systeem, zoals het Burgerlijk Wetboek of een landelijke gedragscode.

Overwegingen bij codering verschillen per context. Bij data gaat het onder meer om leesbaarheid, efficiëntie en foutbestendigheid; bij beveiliging en integriteit draait het om betrouwbaarheid van opslag en overdracht; bij wetgevende codificatie gaat het om volledigheid, revisieprocedures en balans tussen stabiliteit en flexibiliteit. In informatica is codificeren een fundamenteel proces voor interoperabiliteit en onderhoud van systemen.