Botgroepen

Botgroepen zijn verzamelingen van automatische programma's (bots) die samenwerken onder controle van een centrale operator. De term wordt in verschillende domeinen gebruikt, maar de gemeenschappelijke eigenschap is dat menselijke interactie wordt vervangen of aangevuld door geautomatiseerde processen. In de informatica verwijst een botgroep vaak naar een botnet: een netwerk van geïnfecteerde apparaten die op afstand kunnen worden aangestuurd via een command-and-control (C2) infrastructuur. In de context van sociale media kan een botgroep bestaan uit meerdere geautomatiseerde accounts die automatisch berichten plaatsen, liken of volgen en daardoor het online gedrag van een doelgroep beïnvloeden.

Werking: bots communiceren meestal met een centrale controller (C2) of via een gedecentraliseerd protocol. Geautomatiseerde opdrachten variëren van het verzenden van berichten tot massale activiteit of dataverzameling. Bots kunnen verspreid zijn over verschillende IP-adressen en apparaten, waardoor detectie complex wordt. Een bekende illustratie is het Mirai-botnet, dat IoT-apparaten misbruikte om grote DDoS-aanvallen uit te voeren.

Toepassingen en risico's: botgroepen worden ingezet voor misbruik zoals DDoS, spam, credential-stuffing en het verspreiden van malware of desinformatie. In sociale media kunnen ze manipuleren wat gebruikers zien, trends veroorzaken of verkiezingsgerelateerde boodschappen versterken.

Detectie en bestrijding: detectie vereist monitoring van netwerkverkeer, anomalie- en patroonherkenning, en beveiligingsmaatregelen zoals patching, netwerksegmentatie en multi-factor-authenticatie. Platformen die sociale bots inzetten, handhaven beleid en nemen actie tegen misbruik van accounts.

Juridisch en ethisch kader: het zonder toestemming inzetten van botgroepen is doorgaans strafbaar onder cybercrime-wetgeving. Organisaties investeren in risicobeheer en naleving om schade en reputatieschade te beperken.