Bloemhoofdjes

Bloemhoofdjes zijn een type bloemhoofd, een samengestelde bloeiwijze die typerend is voor de familie Asteraceae (composae). Een bloemhoofdje bestaat uit vele kleine bloemen, floretten, die op een gemeenschappelijke receptakel bijeenliggen en meestal zijn omgeven door een involucre van bracteolen (phyllaries). Door hun uiterlijk lijkt het hoofdje op één bloem, maar het is in feite een bundel van vele floretten.

In een hoofdje komen vaak twee typen floretten voor: ray florets aan de rand (lintvormig en vaak kleurrijk) en disc florets in het midden (tubulair). Sommige hoofdjes bestaan uitsluitend uit disc florets (disc heads), andere uitsluitend uit ray florets (radiate heads). Veel hoofdjes bevatten beide typen, wat resulteert in een kenmerkende ring van buitenste bloemachtige buitenkant rond een centrum van buisvormige bloemen.

Na bestuiving ontwikkelen de floretten zich tot zaden (achenes). Bij veel hoofdjes draagt de vrucht een pappus, een pluimachtige structuur van haartjes of schubben, waardoor windverspreiding mogelijk is.

Voorbeelden van planten met bloemhoofdjes zijn onder meer de zonnebloem (Helianthus annuus) en de margriet (Bellis perennis), maar ook tal van sier- en kruidachtige soorten zoals chamomille (Matricaria chamomilla) en chrysant. Bloemhoofdjes spelen een belangrijke rol in ecosystemen, omdat ze nectar en stuifmeel leveren voor insecten en zo bij kunnen dragen aan bestuiving en verspreiding van zaden. In botanische beschrijvingen bieden bloemhoofdjes een compacte samenvatting van de bloemstructuur bij de Asteraceae.