Bewegingsparallax

Bewegingsparallax is een dieptecue in de visuele perceptie die ontstaat wanneer de waarnemer beweegt. Bij horizontale of verticale beweging lijken nabijgelegen objecten sneller te verschuiven dan verder weg gelegen objecten. Hoe dichter een object bij de kijker staat, hoe groter de verschuiving in het beeld per eenheid beweging.

Het mechanisme berust op het verschil in parallax: objecten op verschillende afstanden verplaatsen zich met verschillende snelheid in het gezichtsveld wanneer de kijkrichting verandert. Bewegingsparallax werkt ook zonder stereoscopie, maar wordt versterkt door elke vorm van beweging van de ogen, hoofd of het hele lichaam.

In de praktijk wordt bewegingsparallax gebruikt als hulpmiddel bij het inschatten van diepte. In fotografie en cinema draagt het bij aan het gevoel van ruimtelijkheid, bijvoorbeeld door bewegingseffecten die diepte suggereren. In 2D-animatie en videojuegos wordt parallax scrolling toegepast, waarbij achtergronden langzamer bewegen dan voorgrondlagen om een indruk van afstand te creëren.

In computer vision en robotica wordt bewegingsparallax benut voor diepte-estimatie uit beweging (structure from motion). Door beelden vast te leggen terwijl de camera of objecten bewegen, kan de structuur van een scène worden afgeleid. Bewegingsparallax werkt samen met andere diepte cues zoals occlusie en perspectief om een robuust beeld van de ruimte te maken.