Automatiseringstechnieken

Automatiseringstechnieken is een vakgebied binnen de engineering dat zich richt op het ontwerpen, implementeren en onderhouden van systemen die taken of processen automatisch laten verlopen met minimale menselijke tussenkomst. Doel is vaak betrouwbaarheid, efficiëntie en consistentie. De technieken worden toegepast in verschillende sectoren, zoals productie, energie, bouw en informatica.

De technologieën omvatten sensoren en actuatoren, die fysieke variabelen meten en aandrijven, en controllers die beslissingen nemen. Veelgebruikte systemen zijn PLC's (programmable logic controllers), DCS (distributed control systems) en SCADA-systemen. Robotica, procesautomatisering en gebouwente automatisering vormen belangrijke toepassingsgebieden, ondersteund door communicatie- en netwerkstandaarden.

Methoden omvatten regelingen en besturingsprincipes zoals feedbackregeling en PID-regelingen, evenals geavanceerdere methoden zoals modelgebaseerde controle en modelpredictieve controle. Discrete-evenement-systemen en CNC (computer numerical control) regelen discrete taken en productieprocessen. Digitale tweelingen, data-analyse en kunstmatige intelligentie worden steeds vaker ingezet voor optimalisatie en onderhoudsprognoses.

Een veelgebruikte architectuur verdeelt automatiseringstaken over lagen: veldniveau met sensoren en actuatoren, regelniveau met PLC/DCS, supervisielagen (SCADA/HMI) en plannings-/uitvoeringslagen (MES/ERP-integratie). Moderne systemen maken gebruik van edge- en cloudcomputing en vragen om robuuste beveiliging en interoperabiliteit tussen leveranciers en systemen.

Toepassingsgebieden zijn onder meer productie en procesindustrie, energie- en gebouwbeheersing, transport en landbouw. Verwachte voordelen zijn verbeterde efficiëntie, productkwaliteit, veiligheid en flexibiliteit. Bij automatiseringstechnieken staan veiligheid, betrouwbaarheid en cybersecurity centraal, samen met normen en certificering die interoperabiliteit waarborgen.